ترکیه در دنیای پساغربی با چه چالش‌هایی روبروست؟ - بخش اول

سران مسئول سیاست گذاری خارجی ترکیه، ایده دنیای پساغربی را پذیرفته‌اند و حتی قویاً از صحت این فرضیه حمایت می‌کنند. ترکیه برای ورود به مسیر جدید، مشکلات و موانعی دارد و باید شرایط منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به درستی درک کنیم. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بسیاری از کارشناسان روابط بین الملل در ترکیه، معتقدند که جهان در آستانه یک تحول دیپلماتیک عظیم قرار گرفته و حمله طوفان الاقصی، بسیاری از موازنات را تغییر خواهد داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در نتیجه رقابت شرق و غرب هم با تغییرات محسوسی همراه خواهد بود و ترکیه به عنوان یکی از کشورهایی که به شدت تحت تاثیر پیامدهای تنش های منطقه ای است، باید تکلیف خود را با ائتلاف های بین المللی روشن کند.

کارشناسان و اندیشکده های مختلفی در ترکیه، بر روی این موضوع بحث می کنند که چرا ترکیه به عنوان یک کشور عضو ناتو و نامزد ورود به اتحادیه اروپا، از سویی با بی اعتنایی آمریکا و اروپا روبرو شده و از دیگر سو، در مسیر دوستی و ایجاد ارتباط استراتژیک با روسیه و چین نیز به یقین کامل نرسیده است.

اگر چه بخشی از مباحث ارتباط ترکیه با جهان شرق و غرب، ارتباط دقیق و مستقیمی با رقابت احزاب ترکیه دارد و مخالفین اردوغان عمدتاً خواهان توسعه رابطه با غرب هستند، اما تحلیل های دانشگاهی، فراتر از چند و چون رقابت احزاب، به رویکرد استراتژیک کشورها و منافع ملی آنها می پردازد و به همین دلیل، این دسته از تحلیل ها، شایان توجه و تامل بیشتری هستند.

یکی از متخصصینی که درباره ماهیت نگرش سیاسی دولت اردوغان به شرق و غرب جهان نگران است، آکادیمیسین مشهوری به نام پروفسور فواد کِیمان است.

از دید کِیمان رویکرد سیاست خارجی ترکیه درباره شرق و غرب عالم، نامشخص و بلاتکلیف است و این کشور با 8 معضل دیپلماتیک مهم مواجه شده است.

پروفسور کِیمان معاون رئیس و عضو هیئت علمی دانشگاه سابانجی، مدیر اندیشکده ای به نام «مرکز سیاست استانبول» (IPC) و عضو آکادمی علوم ترکیه است.

وی همچنین عضو هیئت مشاوران بسیاری از اندیشکده ‌های بین ‌المللی و مجلات دانشگاهی است و مطالعاتی در مورد دموکراسی‌ سازی، جهانی ‌سازی، روابط بین‌ الملل، جامعه مدنی و روابط دولت - جامعه در ترکیه انجام دارد. او نویسنده کتاب مهمی با این عنوان است: «هژمونی از طریق دگرگونی: سیاست خارجی، هویت و دموکراسی در ترکیه».

پروفسور کِیمان در یک یادداشت تحلیلی، به بررسی پدیده ای به نام جهان پساغربی پرداخته و درباره جایگاه ترکیه در موازنات جدید جهان، اظهار نظر کرده است:

جهانِ پساغربی، استقلال استراتژیک و سیاست خارجی ترکیه

تحقیقات گسترده درباره انواع مخاطرات و ریسک در جهان در سال 2024 و آینده نزدیک، نشان دهنده برجسته شدن دو متغیر مهم است. یکی از آنها جنگ است و دیگری، بحران آب و هوایی. همچنین «نابرابری» و «تنگنای تامین هزینه معیشتی» که پیش از این در دو رتبه اول قرار داشتند، این بار در رتبه های سوم و چهارم قرار دارند. این روند، با مفاهیم مهمی همچون «امنیت غذایی» و «مارپیچ خشونت-فقر-محرومیت» ارتباط دارد.

همان گونه که قبلاً در مقالات و سخنرانی هایم در مورد جهانی شدن بیان کرده ام، جنگ و بحران اقلیمی، مهم ترین خطرات جهان هستند که نه تنها بر امنیت دولت، بلکه مهمتر از آن بر امنیت انسانی، امنیت زیست محیطی و به طور کلی امنیت زندگی، اثر مخرب می گذارند. چرا که جنگ و بحران اقلیمی باعث می ‌شود که احساس «عدم اطمینان»، «بی‌ا عتمادی» و «اضطراب»، روان‌ شناسی اجتماعی و فردی را به شدت تحت تأثیر قرار ‌دهد.

از سال 2022 میلادی شاهد ادامه جنگ روسیه و اوکراین هستیم و حالا هم به دنبال جنگ اسرائیل و فلسطین از 7 اکتبر 2023 میلادی، با خطر نسل کشی در غزه روبرو هستیم و از خطر سرایت خشونت به یمن، دریای سرخ، ایران، لبنان و منطقه صحبت می شود.

جنگ هایی که قبلاً در عراق و سوریه، آذربایجان-ارمنستان، بالکان و نقاط مختلف جهان رخ داد، آثار و تبعات خود را تاکنون حفظ کرده است. از سوی دیگر، نه تنها سال 2023، بلکه 10 سال گذشته گرم ترین سال و دوره ای خواهد بود که جهان تاکنون تجربه کرده است.

بلایای وحشتناکی که در نقاط مختلف جهان به ویژه در یونان، لیبی، هائیتی و ترکیه تجربه می کنیم، جنگ و بحران آب و هوایی را به بزرگترین خطر تبدیل کرده است. علاوه بر این، ما عملاً پایان نظم لیبرال غرب محور پس از سال 1945 را تجربه می کنیم.

این نظم اکنون  قدیمی و منسوخ شده است: نه هژمون آمریکا مانده، نه اتحاد فرا آتلانتیک متشکل از آمریکا-اروپا و نه نهادهای بین المللی و شورای امنیت سازمان ملل، نمی توانند سیاست جهانی را شکل دهند و مشکلات را حل کنند.

بیایید قبول کنیم که ما هم اکنون در یک جهان پساغربی زندگی می کنیم. موازنه قدرت و نفوذ در روابط جهان غرب و همچنین خارج از غرب در حال تغییر است، جهان در حال تبدیل شدن به چند قطبی، چند خوشه ای، چند محوره است، اما در عین حال، نه چین و نه جهان غیرغربی رهبر یا هژمون جهانی یا منطقه ای نیستند. با آن که نظام امنیتی قبلی منسوخ شده، اما هنوز هم نمی دانیم مختصات نظم جدید چیست. شاید ما در نظام بین ‌الملل در یک دوره «انتقال» هستیم.

دو استدلال برای اثبات اضمحلال نظام لیبرالی

اتفاقات هفته های اخیر، ما را با این سوال را مواجه می کند: اگر هنوز هم نظام لیبرالی در جهان امکان و توان حکمرانی دارد، پس چرا در برابر سیاست عامدانه و آگاهانه اسرائیل در نسل کشی و پاکسازی قومی غیرنظامیان غزه پس از حمله تروریستی حماس در 7 اکتبر، هیچ مانعی وجود ندارد و همچنان شاهد حمایت بی قید و شرط دولت های غربی، از جمله آمریکا، آلمان و انگلیس، از سیاست نسل کشی هستیم؟

مگر قرار نبود بر اساس اصول لیبرالیسم و بازار آزاد، آنان در برابر چنین جنایت هایی بایستند و از ضرورت توجه به حقوق بشر و دموکراسی دفاع کنند؟ این یکی از استدلالات و اسناد روشنی است که نشان می دهد چیزی به نام لیبرالیسم باقی نمانده است. من فکر می کنم که 7 اکتبر و آنچه در مقیاس وسیع نسل کشی در غزه رخ داد، نه تنها نشان دهنده زوال و پایان نظم لیبرال غرب محور پس از 1945 شد، بلکه آسیب جدی به غرب و ایده مدرنیته غربی وارد کرد.

اما استدلال دوم من از این قرار است: اگر به صحنه رقابت سیاسی و صف آرایی گروه ها و جریانات بنگریم، می بینیم که احزاب و رهبران راست افراطی و نژادپرست همچنان در غرب به قدرت می رسند و احتمالاً در انتخاباتی که امسال در کشورها و نهادهای مختلف برگزار می شود، باز هم پیروز می شوند. چنین چیزی به این معنی است که جهان پساغربی در غرب نیز در حال ظهور است و جایی برای گفتمان های مدافع دموکراسی و جهانی سازی نمانده است.

تضعیف دموکراسی و تقویت تفکر نژادپرستانه فرهنگی – تباری، در نتیجه گسترش روز افزون و تعمیق نوعی فاشیسم در غرب، بسیار نگران کننده است. این چیزی فراتر از انحراف از دموکراسی به استبداد است. وضعیت فعلی، جهان را بیشتر به سمت مارپیچ خطرناک بی اعتمادی - اضطراب پیش می راند.

ترکیه در کجای بازی شرق و غرب است؟

وقتی که از زوال جهان مبتنی بر هژمونی غرب سخن می گوییم، چنین چیزی لزوماً به این معنی نیست که نقطه مقابل آن یعنی کشورهای شرقی، در حال قدرت گرفتن هستند و مشکلات آنها با زوال غرب حل خواهد شد، خیر. ما در یک ارزیابی و برآیند کلی، می توانیم به وضوح ببینیم که تضعیف تدریجی دموکراسی در غرب و خارج از غرب، با هم اتفاق می افتند.

پس ترکیه نیز به عنوان کشوری که به خاطر موقعیت جغرافیایی و سیاسی خود، از هر دو دسته تحولات شرق و غرب عالم درگیر می شود، باید بتواند چنین واقعیت هایی را به درستی درک و تحلیل کند:

الف) ما شاهد یک دوره انتقالی و یک گذار سیاسی و تاریخی هستیم و نظام قبلی، عملاً منسوخ و مندرس شده است.

ب) نظام نو، به معنای واقعی و کامل کلمه، هنوز به تمامی متولد نشده و شکل نگرفته است.

ج) ما به طور کامل نمی دانیم که جهان پساغربی چگونه شکل خواهد گرفت. پس باید روی این موضوع تامل کنیم و به پاسخ روشن برسیم.

در پرتو درک صحیح و روشن گزاره های بالاست که می توانیم موقعیت ترکیه در نظم نوین جهانی را به درستی، درک و تبیین کنیم. در شرایط فعلی، چنین به نظر می رسد که عوامل و سران مسئول در سیاست گذاری خارجی ترکیه و حامیان آنها، ایده دنیای پساغربی را بدون تحلیل و چانه زنی زیاد پذیرفته اند و حتی قویاً از صحت این فرضیه حمایت می کنند.

آنها فکر می کنند که دنیای پساغربی به نفع ترکیه است و این شرایط جهانی اهمیت ترکیه را افزایش می دهد. اما واقعیت این است که ترکیه نیز برای ورود به این مسیر جدید، مشکلات و موانعی دارد و باید شرایط منطقه ای و فرامنطقه ای ترکیه در نظم نوین جهانی را به درستی درک کنیم.

در بخش آتی این یادداشت، به هشت معضل سیاست خارجی ترکیه در جهان جدید خواهیم پرداخت.

ادامه دارد...

انتهای پیام/

 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: ترکیه ترکیه جهان پساغربی سیاست خارجی خارجی ترکیه بین الملل شرق و غرب منطقه ای نسل کشی ک یمان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۶۰۰۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برپایی کنگره حضرت رضا (ع) با شعار عدالت / دنیای امروز به درک عدل و ترسیم الگوی رضوی نیاز دارد

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا (ع) با حضور سعیدرضا عاملی دبیر کنگره جهانی، عبدالحمید طالبی رییس سازمان علمی فرهنگی استان قدس و زهره خوارزمی مسئول بخش بین الملل کنگره ظهر امروز، هجدهم اردیبهشت ماه در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.

در ابتدای نشست، طالبی با ارائه کلیاتی از برنامه‌های دهه کرامت و اشاره به فرمایشات رهبری در ابتدای سال گفت: بارزترین فعالیت درعرصه علمی کنگره جهانی حضرت رضا (ع) است، سپس حرکتی مردمی هفده ساله کاروان زیرسایه خورشید در ۳۱استان و ۶۳هیئت شهری و بخشی با پرچم مقدس حضرت امام رضا(ع) خادمان حرکت و زیارتی از دور برای عاشقان فراهم می‌کنند. این هیئت‌ها در ۱۲کشور هم اعزام می‌شوند.

کنگره‌ای با قدمت ۴۰ ساله و توقفی ۳۰ ساله

وی افزود: اختتامیه جشنواره گنجینه مهر هم توسط موسسه آفرینش‌ها برگزار می‌شود. رونمایی از تازه‌های نشر رضوی توسط آستان قدس و به نشر همزمان با نمایشگاه کتاب انجام می‌شود و همینطور اهدای بیست هزار نسخه کتاب به کتابخانه‌های سراسر کشور و خدمت‌های دیگر تبلیغی و … مثل تجهیز ۵۵۰چاهک آبرسانی در سیستان و بلوچستان خواهیم داشت.

در ادامه سعیدرضا عاملی عنوان کرد: این کنگره قدمت چهل ساله دارد، اما توقف سی ساله را برای اجرایش شاهد بودیم، خوشبختانه در این مدت یک سال و نیم موفق به برپایی چهل پیش نشست داخل و خارج ایران شدیم که سی کشور هم با ما آن را همراهی کردند.

وی با بیان اینکه عنوان کنگره پنجم و شش کنگره آینده دیدگاه‌ها و رویکرد تمدنی حضرت رضا (ع) به مسائل است، توضیح داد: اولین کنگره با موضوع «عدالت برای همه و ظلم به هیچکس» است که امروز اساسی‌ترین مسئله جهان معاصر است. امروز ما در غزه نزدیکترین جنایت و کشتار علیه انسانیت را می‌بینیم، دنیا نیاز به آموزش در زمینه کشتار جمعی دارد و این ظلم امتدادش دیده می‌شود که در اروپا و آمریکا دانشجویان به پا خواستند. این بیداری محصول بیداری است.

عاملی اظهار داشت: از دیدگاه امام رضا به این موضوع مهم پرداخته شده و از نظر ایشان عدل اساس همه چیز هست. مطالعات نشان داده از ۱۸۲۰تا ۲۰۲۰میزان نابرابری اجتماعی از بیست درصد به هشتاد درصد رسیده است؛ لذا این کنگره تلاش دارد موضوع را با رویکرد معرفتی، جامعه شناختی، علوم سیاسی و روابط بین الملل به مسئله عدالت و ظلم بپردازد.

نگاه کنگره امام رضا (ع) به چالش های جهانی

وی با اشاره به چند شاخص غذا، آب، مسکن، آموزش، گفت: کنگره حضرت رضا ناظر بر چالش‌های جهانی حرکت می‌کند و داعیه دارد تا از طریق سرمایه اجتماعی رضوی فضایی برای مبارزه با مظالم جهانی فراهم کند. کنار امام رضا که پرچم برافراشته همه مسلمانان جهان است، تلاش داریم کاری پیش ببریم.

وی افزود: ما در حاشیه یکی از پیش نشست‌ها در انگلیس دیدیم شیعیان معلم انگلیسی پیمایشی بین معلمان انجام دادند که مهمترین الگو برای تربیت کودکان چیست و ۷۶درصد عنوان کردند که با تعالیم امام رضا می‌توانند فرزند تربیت کنند.

خوارزمی نیز در صحبت‌هایی گفت: ۲۰۰مقاله در سطح ملی و بین المللی برای کنگره دریافت شده است. در سطح بین الملل تلاش کردیم گفتمان سازی رضوی در مسیر زیست و گفتگو کردن رخ دهد. مخاطبین ما عموما شیعه هم نیستند در ابتدا ۱۱۶جلد کتاب در اختیار محققان قرار گرفت و استفاده کننده از اساتید دانشگاه‌های بزرگ جهان بودند.

وی با اشاره به اینکه از همه قاره‌ها تا نژاد‌ها و ادیان شرکت کننده دارند، گفت: یونان، رم، واتیکان، برزیل، عراق، بغداد، کویت، روسیه، امریکا، مراکش، لبنان و …. محفل گفتگو داشتیم. امام رضا هم اهل احتجاج و گفتگو با غیر بودند.

خوارزمی با تاکید بر اهمیت امتداد اجتماعی در این کنگره گفت: الان کتاب‌هایی در برخی کشور‌ها درباره امام رضا منتشر و در برخی مدارس کشور‌ها هم اتفاقاتی افتاده و الان از چندین کشور درخواست ارتباط رسانه‌ای داشتند. امیدواریم زمینه خوب فرهنگی در این عرصه بین همه دنیا ایجاد

در ادامه عاملی گفت: کنگره بیست و چهارم و بیست و پنجم اردیبهشت با پیام رهبر معظم انقلاب و سخنرانی رییس جمهور و سه مرجع آیت الله جوادی و ایت الله مکارم و آیت الله سبحانی سخنران خواهند بود و در اختتامیه هم با سخنرانی برخی مسئولین و اندیشمندان با برپایی بیست نشست در این دو روز در مشهد مقدس خواهد بود.

۳ شاخصه مهم پنجمین کنگره جهانی امام رضا (ع)

وی افزود: شاخصه‌های مهم این کنگره بین المللی بودن و ارتباط ادیان و صحبت درباره عدالت است. صد مقاله کامل منتشر و خلاصه مقالات هم منتشر می‌شود کنگره بدون کاغذ برای صرفه جویی خواهد بود همه چیز الکترونیک است و افراد با گرفتن کد با موبایل متون را دریافت می‌کنند تمتم اطلاعات بدون کاغذ است.

عاملی افزود: محل کنگره آستان قدس خواهد بود، اما نشست‌ها در بنیاد علمی فرهنگی آستان قدس برپا می‌شود.

دانشگاه تهران، شریف، حوزه های علمیه و نهادهای فرهنگی با ما مشارکت داشتند .

عاملی در پاسخ به سوال خبرنگار انا درباره انتشار مقالات برگزیده گفت: تمام مقالات بطور کامل و خلاصه ها انتشار الکترونیک پیدا می کند.

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار انا مبنی بر ادامه یافتن ارتباطات بین المللی گفت: این یک تدبیر مهم است که با همفکری تولیت آستان قدس قرار شده فرهنگستان علوم رضوی چنین کاری را انجام دهدو از دل کار دانشمندان برجسته بیرون بیایند.

انتهای پیام/